Laury dla najlepiej odnowionych zabytków

Laury mają wyłonić wyjątkowe realizacje konserwatorskie. Specjaliści biorą pod uwagę przede wszystkim jakość prac oraz dbałość inwestora o kompleksowe przywrócenie świetności zabytku. Nagrody mają również promować dobre wzory w renowacji zabytków, ich adaptacji i zagospodarowaniu.

Dwór „Starościński”

W tym roku jeden z laurów otrzymało miasto Krasnystaw. To nagroda za remont i konserwację dworu „starościńskiego”. To pozostałość dawnego zespołu dworsko-parkowego w południowej części miasta. Sam dwór pochodzi z pierwszej połowy XIX w. Po I wojnie trafił w ręce rodziny Radomyskich. Gospodarze zajmowali dwór aż do 1944 r. Po II wojnie przed zabytkiem wystawiono barak z mieszkaniami komunalnymi. Większość zniszczonego parku zajęły garaże i magazyny. W dworskich pokojach powstały mieszkania. Później mieściły się tam różne instytucje. Zabytek stał pusty od 1996 r. Niszczejący i zdewastowany gmach przeszedł tylko podstawowe prace zabezpieczające.

Projekt renowacji powstał w 2012 r. Na podstawie dawnych przekazów i archiwalnych zdjęć odtworzono otoczenie dworu i układ parkowych alejek. Wyburzono zniszczony barak. Dwór ponownie przykryto drewnianym gontem. Konserwatorzy zajęli się też kolumnowym portykiem. Odgruzowano zawalone piwnice, wyremontowano ściany fundamentowe. Na strychu powstała sala konferencyjna. Wyjątkowym odkryciem tej inwestycji były duże fragmenty tapet pokrywające drewniane ściany dworu, które przetrwały pod tynkiem położonym na nie prawdopodobnie w okresie międzywojennym. Najlepiej zachowane fragmenty po konserwacji zostały oprawione i zdobią pomieszczenia dworu.

Sztukaterie w Czemiernikach

Nagroda konserwatora trafiła również do parafii w Czemiernikach, która przeprowadziła kompleksową renowację miejscowego kościoła. Świątynia pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika powstała na początku XVII w. Jej fundator zadbał o bogaty jak na owe czasy, kamienny wystrój kościoła. Do obecnych czasów zachowały się portale wewnętrzne i zewnętrzne, z których każdy zwieńczony został kartuszem z herbem fundatora. Z pierwotnego wyposażenia świątyni zachowały się dwie późnogotyckie rzeźby Matki Bożej i św. Jana. Ołtarze boczne i ambona pochodzą z XVIII wieku.

Remont trwał od 10 lat. Jednocześnie z renowacją kamiennych elementów wnętrza, parafia odnawiała wyposażenia świątyni. W ubiegłym roku rozpoczęły się prace przy sztukatorskiej dekoracji sklepienia prezbiterium. Sztukaterie był wcześniej niszczone przez pożar i niefachowe naprawy murarskie. Dzięki renowacji udało się powstrzymać destrukcję świątyni. Wnętrzu przywrócono dawne walory artystyczne.

Wiadukt doceniony

Jeden z tegorocznych laurów trafił również w ręce kolejarzy. Nagrodzono spółkę PKP Polskie Linie Kolejowe, która wyremontowała wiadukt nad ul. Kunickiego Lublinie. W skali regionu, to wyjątkowa budowla. Linia kolejowa łączącą Lublin z Chełmem powstała pod koniec XIX w. Przecięła jedną z głównych ulic miasta, tworząc niebezpieczny węzeł komunikacyjny. Próbę rozwiązania tego problemu przerwała I wojna światowa. Wiadukt powstał dopiero w roku 1928. Przed ostatnim remontem stan techniczny wiaduktu był fatalny. Betonowe i stalowe elementy niszczały.

Prawie całą powierzchnię zabytku pokrywały warstwy brudu. Podczas renowacji usunięto zniszczony beton. W podstawach kolumn uzupełniono ubytki kamienia. Cała powierzchnia została zdezynfekowana i odgrzybiona. Na koniec cały wiadukt został pomalowany. Stalowe przęsła ozdobnej balustrady zostały odtworzone na wzór oryginalnych. Obecnie wiadukt jest jednym z najlepiej wyeksponowanych zabytków Lublina. Pomogła w tym przebudowa jego otoczenia: w pobliżu powstał m.in. skwer i przejście prowadzące na pobliski dworzec.

Laur dla baroku

Konserwator nagrodził również parafię rzymskokatolicką w Opolu Lubelskim, za renowację miejscowego kościoła. Powstał on w 1674 roku. Został rozbudowany w XVIII w. Wokół kościoła powstały wówczas kaplice, tworzące obejście nawy głównej. Obecnie, po zamurowaniu arkad, są to nawy boczne kościoła.

W ostatnich latach świątynia niszczała. Tynki cementowe zatarły pierwotne detale i spowodowały ogromne zniszczenia. Prace restauratorskie rozpoczęły się siedem lat temu. Przeprowadzono renowację detali architektonicznych. Prace prowadzono również przy elewacjach kaplic bocznych. We wnętrzu barokowej świątyni uwagę zwracają przede wszystkim bogate malowidła. Przed remontem ich stan był jednak katastrofalny. Również drewniane wyposażenie kościoła wymagało natychmiastowej interwencji konserwatorów. W trakcie remontu odrestaurowano m.in. osiem ołtarzy, rzeźby, ambonę i chrzcielnicę. Odnowiono również polichromię prezbiterium i nawy, a także unikatowy, barokowy wystrój snycerski zakrystii południowej.